استفاده از چه ویتامین هایی به بیماران ام اس توصیه می شود؟

ویتامین های مورد نیاز بیماران ام اس می تواند علائم و آثار مختلف این بیماری را در افراد بیمار به میزان قابل توجهی کاهش دهد. مصرف مکمل‌ها، ویتامین و مواد معدنی برای بیماران مبتلا به ام اس بسیار ضروری و مهم است. زیرا مصرف این ویتامین ها در دوز و زمان مناسب می تواند علائم ام اس (MS) را کاهش دهد.

اگر چه بیش از 50 درصد از مردم دنیا از انواع مختلف مکمل های غذایی و دارویی استفاده می کنند، اما افراد مبتلا به ام اس باید مصرف  مکمل ها و ویتامین مختلف را تحت نظر پزشک انجام دهند. زیرا خطرات مصرف ویتامین ها و عوارض جانبی آن می تواند پیشرفت ام اس را افزایش داده یا علائم آن را تشدید نمایید.

بنابراین قبل از خرید مکمل های دارویی و مصرف آن بهتر است با پزشکی در این زمینه مشورت کنید تا بدانید که آیا مصرف این مکمل و ویتامین ها برای شما مناسب هست یا خیر.

بیماری ام اس چیست و آیا درمان دارد؟

مولتیپل اسکلروزیس (MS) یا بیماری ام اس یک بیماری مزمن است که بر سیستم عصبی مرکزی (CNS) تأثیر می گذارد. هنگامی که فرد مبتلا به ام اس است، در حقیقت سیستم ایمنی بدن به لایه محافظ اطراف رشته های عصبی حمله می کند و باعث التهاب و ضایعات جبران ناپذیری می شود.

به عبارت ساده تر ام اس یک بیماری با واسطه ایمنی است که شامل آسیب به سلول ها و سیستم عصبی مرکزی همچون مغز و نخاع می شود. تحقیقات علمی نشان می دهد که احتمال ابتلا به ام اس در زنان بسیار بیشتر از مردان است و از اشکال مختلفی برخوردار می باشد.   شایع ترین نوع بیماری ام اس را می توان گونه عود کننده دانست که با شعله ور شدن علائم آن در دوره های بهبودی مشخص می شود.

در حال حاضر نزدیک به یک میلیون نفر در آمریکا با مولتیپل اسکلروزیس (MS) زندگی می کنند که هیچ درمانی برای آن وجود ندارد. اما می‌توانید علائم بیماری ام اس را با پیاده کردن تغییراتی در سبک زندگی، داروها و احتمالاً ویتامین‌ها مدیریت نمود.

علائم بیماری ام اس چیست؟

زندگی با ام اس برای افرادی که به این بیماری مبتلا شده اند یک سفر چالش برانگیز و نامطمئن است که می تواند زندگی فردی و اجتماعی آنها را به مخاطره بیندازد. بنابراین فراگرفتن مهارت های مدیریتی، ذهنی و… ممکن است این افراد را برای رویارویی با این چالش ها آماده کند. غالب علائم ام اس در افراد مختلف که به مرور زمان بروز می کند عبارتند از:

• بی حسی یا گزگز صورت/ بدن (اغلب اولین علامت)
• خستگی (در 80٪ موارد، یک نگرانی عمده رخ می دهد)
• زوال بینایی
• ضعف عضلانی
• ایجاد ناگهانی و تدریجی مشکلات مربوط به تحرک، تعادل و هماهنگی

ویتامین های مورد نیاز بیماران ام اس

اما اصلاح رژیم غذایی و مکمل های استراتژیک چه نقشی در بهبود کیفیت زندگی مبتلایان به ام اس ایفا می کند؟

·        ویتامین D

تحقیقات علمی و پزشکی نشان می دهد که ویتامین D تنها ریز مغذی مورد نیاز بدن است که در حمایت از بیماران مبتلا به ام اس نقش بسیار پر رنگی دارد. از آنجایی که سطح ویتامین D در بدن انسان بسیار اندک است، بنابراین مصرف مکمل حاوی این ویتامین می تواند در مدیریت این بیماری نقش موثری داشته باشد. اگر مبتلا به ام اس هستید با پزشک خود صحبت کنید تا دوز مناسب برای شما را تعیین کند، زیرا سطوح مورد نیاز برای برای شما ممکن است با جمعیت عادی متفاوت است.

اولترا ویتامین د3 ویتابیوتیکس

·        ویتامین A

ویتامین A می تواند تشکیل سلول های T بیماری زا را در بیماران مبتلا به ام اس سرکوب کند و در بهبود علائم این بیماری نقش موثری داشته باشد.

·        ویتامین B1 (تیامین)

کمبود تیامین در بدن انسان با ظهور و بروز چندین نوع بیماری تخریب کننده عصبی مانند ام اس ارتباط مستقیمی دارد. به همین دلیل می توان با مصرف مکمل ویتامین B1 (تیامین) در یک دوره درمانی علائم ام اس را در افراد مختلف کاهش داد.

 

·        ویتامین B6

اگر چه کمبود ویتامین B6 یک از موارد نادری است که در بین افراد مختلف رخ می دهد. اما کاهش سطح این ویتامین در افراد مبتلا به اختلالات خود ایمنی مانند ام اس مشاهده می گردد. به همین دلیل، مصرف قرص ویتامین B6 می تواند علائم و نشانه های بیماری ام اس را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

·        ویتامین B12

کمبود ویتامین B12 یکی از شایع ترین عوارض و کمبودهای عناصر ریز مغذی مورد نیاز است که در بین مبتلایان به ام اس مشاهده می شود. بنابراین، مکمل ویتامین B12 می تواند به میزان قابل توجهی سلامت بیماران ام اس را ارتقا دهد.

قرص ویتامین ب12 یوروویتال

·        ویتامین E

از آنجایی که افراد مبتلا به ام اس ممکن است قبلاً دارای سطوح پایین ویتامین E باشند، مصرف آن به صورت مکمل می تواند به طور بالقوه به علائم ام اس را به میزان بسیار زیادی کاهش دهد.

·        امگا 3

تصور می شود که التهاب نقش بزرگی در پیشرفت مولتیپل اسکلروزیس دارد و از این منظر جای تعجب نیست که مصرف مکمل امگا 3 با اعمال اثرات مفید بر روی نشانگرهای التهابی می تواند به کاهش بالقوه میزان نشانه های بیماران مبتلا به MS کمک نموده و پتانسیل بهبود کیفیت زندگی بیماران ام‌اس بهبود بخشد.

بنابراین افرادی که مبتلا به ام‌اس هستند برای دریافت امگا 3 بالاتری بهتر است از ماهی های چرب مانند سالمون، ساردین، قزل آلا و ماهی خال مخالی حاوی مقادیر زیادی ویتامین D و اسیدهای چرب امگا 3، سویا، کتان، کنف و گردو در سبد غذایی خود استفاده کنند.

در صورت ابتلا به ام اس از چه ویتامین هایی باید اجتناب کرد؟

شواهد علمی و پزشکی نشان می دهد که  مصرف بیش از حد برخی از ویتامین ها می تواند علائم ام اس را بدتر کند. از مهمترین ویتامین هایی که افراد مبتلا به ام اس باید از مصرف آن به صورت جدی اجتناب نمایند ریز مغذی های یاد شده در متن زیر می باشد.

·        ویتامین سی

تحقیقات علمی نشان می‌دهد که مصرف ویتامین C می‌تواند در کاهش علائم ام‌اس مفید باشد، ولی اگر این ویتامین بیش از حد توسط بیماران ام اس مصرف گردد می تواند علائم آنها را بدتر کند.

محققان می گویند که سطوح بالای ویتامین C می تواند به بیماران ام اس آسیب برساند زیرا باعث افزایش واکنش فنتون می شود. واکنش فنتون زمانی اتفاق می‌افتد که آهن و پراکسید هیدروژن برهم کنش می‌کنند و رادیکال هیدروکسیل ایجاد می‌کنند که برای سلول‌های انسان واکنش‌پذیر و سمی است.

این بدان معناست که غلظت بالای آنتی اکسیدان ها مانند ویتامین C در خون می تواند این واکنش سمی را تحریک کند و در نتیجه التهاب را در بدن افزایش دهد. بنابراین مصرف ویتامین C حتی در دوزهای درمانی ممکن است بیماری های التهابی مانند ام اس را تشدید نماید.

·        بیوتین (B7)

شواهدی وجود دارد که نشان می دهد بیوتین با دوز بالا باعث بهبود علائم در بیماران مبتلا به ام اس پیشرونده می شود. ولی محققان دریافتند که مصرف این ویتامین در دوزهای روزانه (300 میلی گرم در روز) به مدت 1 سال منجر به بهبود پایدار در بیماران مبتلا به ام اس پیشرونده نشده و یک سوم بیماران نیز علائم بدتری را تجربه کردند.

محققان مطمئن نیستند که چرا علائم در برخی بیماران بدتر شده اما احتمال می دهند که سیستم عصبی مرکزی آسیب دیده بیماران نمی تواند به طور موثر به افزایش تقاضای متابولیک ناشی از دریافت بیوتین اضافی پاسخ دهد. از آنجایی که بیوتین به متابولیسم کربوهیدرات ها ، پروتئین ها و چربی ها کمک می کند، با  مصرف مقادیر اضافی آن ممکن است فشار بیش از حدی بر روی سیستم عصبی مرکزی  وارد شود.

چه غذاهایی برای بیماران ام اس مفید است؟

تعدادی از عناصر غذایی می تواند در رژیم‌های غذایی افراد مبتلا به ام اس گنجانده شوند تا در بهبود این بیماران نقش موثری داشته باشد. زیرا با تکیه بر نظر ابوعلی سینا می توان گفت غذا بهترین دارو و بدترین برای بیماران است که میتواند وضعیت سلامت افراد را تحت تاثیر قرار دهد.

در این بین دنبال کردن سبک غذایی مدیترانه ای می تواند در سیستماتیک و متاآنالیز بیماران  ام اس مفید و کاربردی باشد. این سبد غذایی برای کاهش خستگی و بهبود کیفیت ذهنی و فیزیکی زندگی در مبتلایان به ام اس بسیار موثر است.

مطالعات علمی  در سال 2023 نشام می دهد بیمارنی که مبتلا به ام اس هستند از زمانی که رژیم غذایی مدیترانه ای را دنبال کرده اند روند بهبودی بهتری را طی نموده اند. بنابراین  برای رفع کمبود ویتامین در بیماران ام اس  این افراد باید در سبد غذایی خود مواد خوراکی مختلفی را بگنجانند.

• دریافت ویتامین های مصرفی برای ام اس همچون ویتامین A که عمدتاً در سبزیجات برگدار، ماهی، غذاهای دریایی، میوه ها و سبزیجات نارنجی یا زرد رنگ وجود دارد.
• مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین B12 که در محصولات با منشاء حیوانی مانند لبنیات، ماهی و انواع مختلف گوشت، محصولات غنی شده مانند شیر گیاهی و غیره یافت می شود.
• استفاده از مواد غذایی و مکمل‌های پروبیوتیک اثرات مثبتی را بر سلامت روان، مدیریت استرس، کنترل نشانگرهای ایمنی و التهابی در مبتلایان به ام‌اس دارد.
• CoQ10 یک ترکیب آنتی اکسیدانی طبیعی است که در متابولیسم انرژی نقش اساسی دارد و در درمان بیماری ام اس نقش موثری دارد، زیرا این ماده می تواند در کاهش خستگی و بی حالی بیماران ام اس مفید باشد.

ویتامین هایی که با درمان های ام اس تداخل دارند

مصرف خودسرانه سطوح بالای برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی اثربخشی داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی و تعدیل‌کننده ایمنی را کاهش می‌دهند. در نتیجه مصرف این مکمل های دارویی نه تنها علائم و پیشرفت بیماری را محدود نمی کند؛ بلکه به کاهش فعالیت بیمار، عود و پیشرفت ام‌اس کمک می نماید. شیوه های درمانی اصلاح‌کننده بیماری (DMTs) برای مهار پاسخ بیش فعال سیستم ایمنی (باعث آسیب دیدن رشته‌های عصبی در افراد مبتلا به ام‌اس می‌شود) به صورت اختصاصی طراحی شده اند.

مصرف برخی از مکمل‌هایی که سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کنند ممکن است با این نوع داروها مقابله کرده و اثرات آن‌ها را کاهش دهند. این حالت بیشتر زمانی رخ می دهد که دوزهای مصرفی آنها بیشتر از میزان مصرف مرجع در رژیم غذایی (DRI) باشد. بر همین اساس کارشناسان توصیه می کنند از مصرف مکمل های با دوز بالای انواع ویتامین ها و مواد معدنی که ممکن است با DMT ها تداخل داشته باشند، به صورت جدی اجتناب کنید.

همچنین مصرف دوزهای بالای بسیاری از ویتامین ها عوارض جانبی ناخواسته ای دارند که بر عملکرد سالم سلولی بدن تاثیرات معکوسی دارند. ویتامین‌ها و مواد معدنی به عنوان ریز مغذی‌ها شناخته می‌شوند و تقریباً همه آنها در صورت مصرف بیش از حد، خطر عوارض جانبی را به همراه دارند.

به عنوان مثال، مصرف دوزهای ویتامین A بالاتر از 10000 واحد در دوران بارداری با بروز بیشتر نقص های مادرزادی مرتبط است. استفاده از دوز ویتامین C بیش از 2000 میلی گرم با اسهال و خطر آسیب دیدگی کلیه مرتبط بوده و مصرف بیش از حد می تواند باعث گزگز، درد یا بی حسی شود.

عوارض جانبی ناشی از دوزهای بالای مصرف مواد معدنی نیز می تواند مضر باشد و سلامت افراد سالم را نیز به مخاطره بیندازد. به عنوان مثال مصرف آهن زیاد می تواند باعث یبوست، درد شکم و استفراغ شده یا استفاده از دوزهای بالای روی می تواند منجر به کمبود مس شود. کلسیم بیش از حد ممکن است باعث ایجاد سنگ کلیه شود و بدن شما را از جذب مناسب سایر مواد معدنی باز دارد.

تعداد فزاینده ای از شواهد حاکی از نقش مکمل مهم تغذیه و مکمل در بهبود نتایج برای مبتلایان به ام اس است. در حالی که بسیاری از شواهد نشان می دهد ویتامین های مورد نیاز بیماران ام اس با ایجاد تغییرات معنادار در روال زندگی فرد مانند ارتقای سلامت روان، کیفیت زندگی و التهابی یا ایمنی می تواند وضعیت سلامت بیماران ام اس را بهبود بخشد.

ویتامین ها و مواد معدنی مواد مغذی هستند که به عملکرد صحیح بدن کمک می کنند و یک رژیم غذایی سالم می تواند مقادیر مورد نیاز اکثر افراد را تامین کند. پزشکان گاهی اوقات مکمل ها را برای افرادی که کمبود (کمبود) ویتامین های خاص دارند یا شرایط پزشکی خاصی دارند توصیه می کنند. با این حال، شواهد زیادی از مصرف مکمل های غذایی برای بهبود سلامت کلی یا پیشگیری از بیماری ها حمایت نمی کند.

دانشمندان در مورد تاثیر ویتامین ها به عملکرد اعصاب و التهابی بیماران ام اس بیان می کنند. که برخی از ویتامین ها دارای خواص ضد التهابی هستند. بنابراین مصرف آنها در دوز معین ممکن است به تسکین علائم ام اس مانند خستگی و اختلالات شناختی (مشکلات تفکر و حافظه) کمک کنند.

با این حال، اکثر محققان نمی دانند که مکمل های دارویی و ویتامین چگونه می توانند از درمان ام اس حمایت کنند. به عنوان مثال، ویتامین B1 ممکن است به کاهش خستگی کمک کند، اما در دوزهای بالاتر، این ماده مغذی ممکن است برخی از داروهای ام اس را کاهش دهد. برخی شواهد نشان می دهد که ویتامین C یا B7 (بیوتین) می تواند علائم ام اس را بدتر کند.

بدن برای جذب کلسیم به ویتامین D نیاز دارد که از سلامت استخوان ها حمایت می کند و گاهی اوقات مکمل ها برای افرادی که در معرض خطر شکستگی ناشی از پوکی استخوان هستند توصیه می شود. به دلیل محدودیت های حرکتی و استفاده از استروئید، افراد مبتلا به ام اس در معرض افزایش خطر پوکی استخوان هستند، که یکی از دلایلی است که ممکن است به آنها توصیه شود مکمل های ویتامین D مصرف کنند.