کمبود ویتامین d در بدن می تواند عوارض زیادی را به دنبال داشته باشد. مصرف این ویتامین برای بدن ضروری است. ویتامین دی به عنوان یک ویتامین محلول در چربی به شمار می رود که مسئولیت تنظیم تعادل بین کلسیم و فسفات را در بدن انسان ها به عهده دارد. این دو ماده معدنی به عنوان مواد کلیدی در تولید استخوان به شمار می روند.
با توجه به مواردی که به آن اشاره کردیم کمبود ویتامین d می تواند عوارض خطرناکی را به جا بگذارد. بر اساس پژوهش های آزمایشگاهی متوجه می شویم که کمبود ویتامین d می تواند باعث رشد سلول های سرطانی و ضعف در سیستم ایمنی بدن شود. نکته جالبی که در این مطالعات مشخص شده است این است که اکثر اندام های بدن گیرنده هایی برای ویتامین d دارند.
اما نکته جالب تر این است که همانطور که کمبود ویتامین d باعث ایجاد مشکلاتی در بدن افراد می شود مصرف این ویتامین هم ممکن است باعث ایجاد مسمومیت در بدن افراد شود. مسمومیت ویتامین دی می تواند بسیار خطرناک باشد و عوارضی را نیز به دنبال داشته باشد.
چگونه ویتامین دی بدن را کاهش دهیم؟
معمولا ما مقالاتی را می خوانیم که در ارتباط با کمبود ویتامین d است. اما این بار این پرسش را مطرح می کنیم که چگونه ویتامین دی را در بدن کاهش بدهیم. همانطور که می دانید قرار گرفتن در معرض آفتاب و مصرف غذاهایی که حاوی ویتامین دی هستند باعث ایجاد مسمومیت در بدن افراد نخواهند شد. بنابراین گزینه ای که باعث می شود ویتامین دی در بدن افزایش پیدا کند دریافت این ویتامین از طریق مصرف مکمل ها است.
با توجه به این موضوع اولین راه برای درمان این است که فرد مصرف مکمل هایی را که حاوی ویتامین دی است را متوقف کند. پس لازم است همه مکمل هایی را که برای کمبود ویتامین d مصرف می کردید کنار بگذارید.
از سوی دیگر برای درمان این مشکل باید افراد میزان کلسیم دریافتی که در رژیم های مختلف غذایی وجود دارد کاهش دهند. در برخی موارد که مسئله کمی حاد می باشد پزشکان مصرف مایعاتی مانند فسفانات را توصیه می کنند. یکی از راه های درمانی دیگر نیز تزریق وریدی کورتیکواستروئیدها به شکل ضروری است.
دوز مسمومیت ویتامین d3
برای اینکه بدانیم دوز مسمومیت ویتامین d3 در بدن انسان چقدر است لازم است در ابتدا با میزان طبیعی این ویتامین در بدن آشنا شویم. بی شک مصرف ویتامین دی در هر گروه سنی متناسب با شرایط آن گروه پیشنهاد شده است. در حالت کلی دوز مصرف ویتامین d برای افراد در سنین مختلف به شرح زیر است:
- نوزادان زیر ۱ سال؛ ۱۰ میکروگرم
- تا ۱۸ سال؛ ۱۵ میکروگرم
- تا ۷۰ سال؛ ۱۵ میکروگرم
- بالای ۷۰ سال؛ ۲۰ میکروگرم
- خانم های باردار و شیرده؛ ۱۵ میگروگرم
معمولا میزان ویتامین دی بالا در بدن را به وسیله آزمایش تشخیص می دهند. زمانی که میزان ویتامین دی موجود در بدن هر فرد بیش از 150 نانو گرم بر میلی متر باشد بیش از حد طبیعی بوده و به معنای این است که فرد دچار اوردوز شده است. تشخیص کمبود ویتامین d نیز باید به وسیله آزمایش مشخص شود. ویتامین d3 معمولا به صورت شربت، قرص، کپسول های خوراکی در دوزهای ۴۰۰، ۱۰۰۰، ۲۰۰۰، ۵۰۰۰ و ۵۰۰۰۰ واحد تولید می شوند. فرم تزریقی این ویتامین نیز وجود دارد که در واحدهایی با دوز ۳۰۰۰۰۰ واحد و ۶۰۰۰۰۰ واحد تولید می شود. همانطور که فبلا اشاره کردیم کمبود ویتامین d در بدن باعث ایجاد مشکلاتی می شود. مصرف بیش از حد این مکمل ها نیز خطراتی را به دنبال دارد بنابراین بهتر است که این داروها را زیر نظر پزشک مصرف کنید. میزان طبیعی ویتامین دی در بدن هر انسان بالغ 30 نانو گرم بر میلی متر است. مصرف بیش از حد این مکمل ممکن است خطرات زیادی را به دنبال داشته باشد.
کپسول ژلاتینی ویتامین دی 1000 واحدی
مصرف بیش از حد ویتامین دی چه عوارضی را به دنبال خواهد داشت؟
باید به این نکته توجه داشته باشید که هر چیزی را که برای بدن مفید است را نباید بیش از حد مصرف نمایید. زیرا باعث می شود که صدمات جبران ناپذیری به بدن شما برساند. ممکن است شما به پزشک مراجعه کنید و تشخیص کمبود ویتامین d برای شما بدهند این امر نباید موجب شود که مصرف بیش از اندازه داشته باشید. زیرا عوارض خطرناکی برای شما به دنبال خواهد داشت.
لازم است بدانید که ویتامین های محلول در چربی نمی توانند به سادگی از بدن انسان ها دفع شوند. ویتامین دی نیز در دسته ی ویتامین های محلول در چربی می باشد. ایجاد مسمومیت با ویتامین دی معمولا بر اثر خوردن مکمل های دارویی ایجاد می شود. مطمئن باشید با خوردن غذاهای حاوی ویتامین دی و قرار گرفتن در معرض نور آفتاب این مشکل برای شما پیش نخواهد آمد.
در صورتی که ویتامین دی را بیش از حد نیازتان مصرف کنید عوارضی را مشاهده خواهید کرد که ممکن است پیامدهای جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشند. از عوارض خطرناک مصرف بیش از حد این ویتامین می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
- کلسیفیکاسیون بافتهای نرم
- نفروکلسینوزیس
- عوارض عصبی
- در مواردی حتی مرگ
زمانی که فرد به میزان زیادی ویتامین دی مصرف می کند مطمئنا علائمی را مشاهده خواهد کرد. این علائم شامل:
- ایجاد سنگ کلیه، به خصوص سنگهای کلسیمی از عوارض بالا بودن میزان ویتامین دی بدن است.
- درد استخوان یکی دیگر از عوارضی است که ممکن است در اثر بالا رفتن مقدار ویتامین دی بدن ایجاد شود.
- از مهمترین عوارضی که ویتامین دی زیادتر از حد طبیعی میتواند در بدن ایجاد کند، هایپرکلسیمی است. این به معنی افزایش پیدا کردن کلسیم خون است. کلسیم زیاد در خون باعث ایجاد حالت تهوع و حتی استفراغ، ضعف و تکرر ادرار میشود.
مسمومیت با ویتامین دی
مسمومیت با ویتامین دی همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم از طریق مصرف زیاد مکمل های ویتامین دی است که بدن را در شرایطی قرار می دهد که نتواند میزان اضافی را دفع کند و تجمع این ویتامین در بدن باعث بروز مشکلاتی می شود. یکی از موارد مصرفی که باعث ایجاد مسمومیت ویتامین دی در بدن افراد می شود مصرف قرص ویتامین دی با دوز 50000 یا 60000 به صورت روزانه است. این میزان از ویتامین دی نمی تواند در بدن انسان ها جا بگیرد و باعث مسمومیت دارویی می شود. یکی از مهمترین و خطرناک ترین عوارض مصرف بالای ویتامین d نارسایی و از کار افتادن کلیه ها می باشد. حال این سوال پیش می آید که چرا این اتفاق می افتد. زمانی که مصرف این ویتامین در بدن زیاد می شود بالطبع میزان کلسیم در خون افراد نیز افزایش پیدا می کند. زمانی که کلسیم در خون بالا برود طبیعتا احتمال رسوب کردن آن در کلیه ها نیز افزایش پیدا می کند. این امر باعث می شود که سنگ کلیه به وجود بیاید. از سوی دیگر مصرف بالای این ویتامین باعث می شود که کلیه ها کار چند برابری داشته باشند و فشار زیادی را متحمل شوند. امکان نارسایی کلیه به دلیل مسمومیت ویتامین دی نیز وجود دارد.
عوارض مصرف بالای ویتامین دی در کودکان
مصرف بالای ویتامین دی در کودکان نیز می تواند ایجاد مسمومیت کند. علائم مسمومیت ویتامین دی در کودکان نیز مانند بزرگسالان است که شامل علائم زیر می شود:
- تهوع
- استفراغ
- از دست رفتن اشتها
- تشنگی بیش از حد
- تکرر ادرار
- یبوست
- درد شکمی
- ضعف عضلات
- درد عضله و مفصل
- گیجی
- خستگی
- آسیب جدی به کلیهها
عوارض مهم مصرف بالای ویتامین d
افرادی که مقدار زیادی ویتامین دی در خون خود دارند به عوارضی مانند بی اشتهایی و تهوع دچار می شوند. اما دقت داشته باشید که همه افراد دارای ویتامین دی بالا این مورد را تجربه نمی کنند. بنابراین اگر مشکوک به مصرف بالای ویتامین دی هستید لازم است که به پزشک مراجعه کرده و آزمایش خون بدهید.
یکی دیگر از عوارض مصرف بالای ویتامین دی ابتلا به اسهال و یبوست و سندروم روده تحریک پذیر و همچنین حساسیت غذایی است. این علائم ممکن است بر اثر بالا رفتن کلسیم در خون نیز اتفاق بیفتد. نکته مهمی که در ارتباط با مصرف ویتامین دی وجود دارد این است که استفاده از این ویتامین برای استخوان ها یک امر حیاتی است و دریافت مناسب آن باعث سلامت استخوان ها می شود اما دریافت زیاد این مواد معدنی امکان دارد نتیجه عکس داشته باشد و به سلامت استخوان های شما ضربه بزند.
عوارض مصرف ویتامین دی در بارداری
همانطور که می دانید مصرف ویتامین دی در دوره بارداری تاثیرات زیادی بر رشد جنین دارد. در صورتی که مادران باردار از کمبود ویتامین d یا افزایش آن در بدن رنج ببرند مشکلات زیادی برای آن ها به وجود خواهد آمد. عوارض مصرف بالای ویتامین دی در بارداری می تواند بر رشد عصبی جنین تاثیر بگذارد. با توجه به اینکه جفت نیز امکان تولید مقداری ویتامین دی را دارد اما منبع اصلی دریافت ویتامین دی بدن برای جنین بدن مادر می باشد. با توجه به این امر مادران باردار باید مراقب مصرف این ویتامین در دروه بارداری باشند.
قطره اولترا ویتامین دی ویتابیوتیکس
عوارض ویتامین دی پایین
کمبود ویتامین d در افراد از دهه 1970 میلادی شیوع پیدا کرده است. یکی از دلایل این موضوع تغییر شیوه زندگی افراد است. مردم دیگر مانند گذشته در معرض آفتاب قرار نمی گیرند. یکی دیگر از دلایل کمبود ویتامین d استفاده از ضد آفتاب ها در طول روز می باشد. این امر موجب می شود زمانی که افراد در معرض تابش نور خورشید قرار می گیرند ویتامین دی لازم را جذب نکنند. جالب است بدانید که این دو دلیل همچنان وجود دارد و در سال های اخیر رو به افزایش بوده است. بر اساس یک پژوهش که در سال 2005 میلادی انجام گرفت مشخص شد که در حدود 42 درصد از افراد بالغ امریکایی با کمبود ویتامین d مواجه هستند. به همین دلیل راهکارهای از بین بردن کمبود این ویتامین بسیار حائز اهمیت می باشد.
پژوهش ها نشان دهنده ی این امر هستند که کمبود ویتامین d در بدن می تواند عوارض زیادی را به دنبال داشته باشد. این پیامدها ممکن است تا سالها در بدن افراد باقی بماند. این عوارض شامل:
- مشکلات قلبیعروقی، فشارخون
- مشکلات سیستم عصبی
- افزایش شانس ابتلا به سرطان، دیابت و بیماریهای نقص ایمنی
کمبود ویتامین d به شکل معمول با کاهش جذب کلسیم همراه می باشد. این امر باعث می شود که احتمال پوکی استخوان و ریسک شکستگی بسیار افزایش پیدا کند. احتمال این شکستگی ها در استخوان های لگن بیشتر از سایر استخوان ها وجود دارد.
نقش ویتامین دی در بدن
ویتامین دی دارای عملکرد بیولوژیکی است که سطح طبیعی کلسیم و فسفر را افزایش می دهد. ویتامین دی به جذب کلسیم و شکل گیری استخوان های محکم و قدرتمند کمک می کند. پژوهش های اخیر نشان دهنده این امر است که مصرف کافی ویتامین دی به دلیل اینکه به صورت محلول در چربی می باشد می تواند به میزان زیادی افراد را در برابر پوکی استخوان، سرطان، چند بیماری خود ایمنی، فشارخون بالا و…. جلوگیری کند.
مصرف ویتامین دی موجب می شود که سیستم ایمنی بدن افراد قدرتمند شود. تا به حال مطالعات زیادی درباره مصرف ویتامین دی انجام گرفته است که باعث بهبود سیستم عضلانی،جلوگیری از سرطان سینه، رودۀ بزرگ و پروستات،حفظ خلقوخوی طبیعی در افراد می شود.
کمبود ویتامین دی باعث چه عوارضی می شود؟
یکی از مهمترین فواید مصرف ویتامین دی این است که در کنار مصرف کلسیم باعث افزایش استحکام در استخوان ها می شود. در صورتی که کودکان از سنین پایین با کمبود وبتامین d مواجه باشند امکان ابتلا به بیماری نرمی استخوان در آن ها وجود دارد. این بیماری بر اثر عدم استحکام استخوان ها پیش می آید.
کودکانی که مبتلا به بیماری نرمی استخوان ها هستند امکان دارد با کوچکترین ضربه ای دچار شکستگی شوند. امکان نرمی و پوکی استخوان در بزرگسالان نیز وجود دارد.
مصرف اولترا ویتامین د3 ویتابیوتیکس
تاثیر ویتامین دی بر موها
کمبود ویتامین d امکان دارد بر روند رشد موها نیز تاثیر بگذارد. برخی از این عوارض شامل:
- ویتامین d با تحریک فولیکولهای مو کمک میکند موها سریعتر رشد کنند.
- ویتامین دی میتواند مانع ریزش مو شود.
پژوهش ها نشان داده اند که افراد دارای ریزش مو بعد از اضافه شدن این ویتامین به رژیم غذایی ریزش موی آن ها متوقف شده است.
تاثیر ویتامین d3 برای پوست
پوست انسان با قرار گرفتن در برابر تابش آفتاب این امکان را دارد که ویتامین d3 را تولید کند. این ویتامین به صورت محلول در چربی است و کمبود آن باعث خشکی و اگزما در پوست می شود. افرادی که مبتلا به کمبود ویتامین دی 3 می باشند، می توانند از این ماده معدنی به شکل کرم موضعی و مکمل غذایی استفاده کنند. ویتامین دی از خاصیت ضد التهابی برخوردار است که باعث می شود صدمات ناشی از آفتاب سوختگی از بین برود.
ویتامین d3 از خاصیت آنتی اکسیدانی برخوردار است و به جوانسازی پوست کمک می کند. این ویتامین می تواند بر روی کلاژن سازی و رفع چین و چروک پوست تاثیر بگذارد. شما می توانید با مصرف قرص ویتامین دی این نتیجه را در کوتاه مدت مشاهده کنید.
سوالات متداول
آیا مصرف بالا ویتامین دی از ابتلا به بیماری ها جلوگیری می کند؟
پاسخ به این سوال خیر است. مثرف بالای ویتامین دی می تواند باعث ایجاد مسمومیت در بدن شود و مشکلاتی را برای افراد به وجود بیاورد. بنابراین لازم است که این مکمل را به میزان لازم مصرف کنید.
آیا مسمومیت با ویتامین دی یا اوردوز ویتامین دی باعث مرگ می شود؟
در مواردی که این ویتامین به میزان زیادی استفاده شده باشد امکان مرگ و اوردوز فرد وجود دارد. به این دلیل که مسمومیت های شدید دارویی توسط ویتامین دی باعث عوارضی مانند کلسیفیکاسیون بافتهای نرم، نفروکلسینوزیس، عوارض عصبی می شوند. برخلاف تصور افراد که فکر می کنند مواد ویتامینی برای آن ها ضرری ندارد این عوارض می تواند بسیار شدید باشد و در برخی موارد منجر به مرگ فرد مورد نظر شود.
مسمومیت با ویتامین D چیست و چه زمانی باید مصرف مکملهای ویتامین D را متوقف کنیم؟
در صورتی که فرد مکمل ویتامین دی 60000 واحد را در یک دوره به شکل روزانه مصرف کند احتمال مسموم شدن او وجود دارد بنابراین باید هر چه سریع تر مصرف آن را متوقف کند.
عوارض شایع زیاده روی در مصرف ویتامین دی کدامند؟
مصرف بالای ویتامین دی امکان دارد باعث بروز عوارضی مانند تهوع، بی اشتهایی، استفراغ، افزایش کلسیم در خون، دردهای عضلانی و التهاب در مفاصل ، تشنگی شدید و از دست دادن اشتها، نارسایی در کلیه، تکرر در ادرار و … می باشد. در برخی موارد امکان بروز این عوارض وجود ندارد در صورت مشکوک بودن به مسمومیت ویتامین دی لازم است به پزشک مراجعه کند و آزمایش خون بدهند.
آیا ویتامین دی میتواند مضر باشد؟
بله مصرف بالای ویتامین دی امکان دارد به اعضای داخلی بدن آسیب برساند و در موارد شدید منجر به مرگ فرد شود. با توجه به اینکه در کشور ایران افراد زیادی به کمبود ویتامین دی مبتلا هستند لازم است که از این مکمل ها استفاده کنند بنابراین لازم است که استفاده از این مکمل باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام بگیرد. توجه داشته باشید که مسمومیت ویتامین دی با مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین دی و آفتاب نمی باشد.