نقش ویتامین a در بدن چیست؟

ویتامین A که رتینول نیز نامیده می‌شود، یک نوع ماده مغذی محلول در چربی است که نقش مهمی در بدن شما ایفا می‌کند. این ماده به طور طبیعی در غذاهایی که میل می‌کنید، وجود دارد و از طریق مکمل‌های غذایی مانند قرص ویتامین a، نیز قابل دریافت است. این ویتامین برای سلامت بینایی، پوست، استخوان‌ها و سایر بافت‌های بدن مفید است. ویتامین A اغلب به عنوان یک آنتی اکسیدان شناخته می‌شود و با آسیب سلولی مبارزه می‌کند. این ویتامین اولین بار در سال 1913 شناسایی شد، ماهیت شیمیایی آن در سال 1933 مشخص شد و اولین بار در سال 1947 تحت بررسی دقیق قرار گرفت. این مطلب در مورد مصرف ویتامین A، نقش ویتامین a در بدن، منابع غذایی حاوی آن و اثرات کمبود این ویتامین در بدن نوشته شده است.

ویتامین A چیست؟

به طور کلی، دو نوع ویتامین A وجود دارد:

• ویتامین A فعال

ویتامین a فعال در زبان علم، به عنوان رتینول شناخته می‌شود. این ویتامین در محصولات حیوانی به مقدار زیاد وجود دارد.

منابع خوب این نوع ویتامین A، شیر غنی شده، تخم مرغ، گوشت، پنیر، جگر و روغن ماهی است. طبق گزارش کتابخانه ملی پزشکی ایالات متحده (NLM)، ویتامین a فعال، در غذاهای گیاهی مانند میوه ها و سبزیجات نیز موجود است.

• بتاکاروتن

رایج ترین نوع ویتامین A، بتاکاروتن است. بتاکاروتن، نوعی کاروتنوئید است که رنگدانه های تیره را در غذاهای گیاهی تولید می‌کند. به همین دلیل افرادی که از رژیم غذایی گیاهی پیروی می‌کنند، به ویژه گیاهخواران، باید مراقب مصرف غذاهای غنی از کاروتنوئیدها باشند. توانایی بدن در تبدیل موثر کاروتنوئیدهایی مانند بتاکاروتن به ویتامین A فعال به عوامل بسیاری از جمله ژنتیک، رژیم غذایی، سلامت عمومی و داروها بستگی دارد. بتاکاروتن را می توان در غذاهایی مانند هویج یافت.

منابع غذایی سرشار از ویتامین A

 

• زرده تخم مرغ
• کره حیوانی
• روغن جگر ماهی
• جگر مرغ
• ماهی سالمون
• پنیر چدار
• جگر مرغ
• ماهی خال خالی
• ماهی سالمون

مقدار ویتامین آ در سبزیجات

طبق گزارش USDA، یک سیب زمینی شیرین پخته شده (یک دوم فنجان) دارای 218.19 واحد بین المللی ویتامین A است. یک هندوانه متوسط ​​دارای 668.18 واحد بین المللی و یک هویج (نصف فنجان خرد شده) دارای 680.10 واحد بین المللی است.

نکاتی  در مورد نقش ویتامین a در بدن

ویتامین A به راحتی با قرار گرفتن در معرض گرما، نور یا هوا از بین می‌رود.

شاید یکی از شناخته شده‌ترین عملکردهای ویتامین A نقش آن در بینایی و سلامت چشم باشد. برای عملکرد بهتر شبکیه، شکل فعال ویتامین A، به پروتئین اپسین متصل می‌شود تا رودوپسین را تشکیل دهد، مولکولی که برای دید رنگی و دید در نور کم اهمیت دارد.

همچنین ویتامین آ به محافظت و حفظ قرنیه چشم کمک می‌کند. قرنیه، خارجی‌ترین لایه چشم و غشای نازکی است که سطح چشم و داخل پلک های شما را می‌پوشاند.

علاوه بر این، ویتامین A به حفظ بافت های سطحی مانند پوست، روده ها، ریه ها، مثانه و گوش داخلی کمک می‌کند.

ویتامین آ، با حمایت از رشد و گردش سلول‌های T، نوعی گلبول سفید که از بدن شما در برابر عفونت محافظت می‌کند، از عملکرد سیستم ایمنی شما نیز، حمایت می‌کند.

ویتامین A از سلول‌های تولید مثل و رشد جنین حمایت می‌کند.

در واقع، این ویتامین برای حفظ بافت های اپیتلیال (پوست و غشاهای مخاطی که سطوح داخلی بدن را می پوشانند)، تشکیل اسپرم و عملکرد صحیح سیستم ایمنی ضروری است.

نقش مکمل ویتامین a در پوست بدن

Retin-A نام تجاری یک داروی تجویزی است که برای درمان آکنه و سایر بیماری های پوستی استفاده می‌شود. این دارو، با سیگنال دادن به سلول‌ها برای رشد سریع‌تر، باعث می‌شود پوست جوان و شادابی داشته باشید. با این حال، اگر در مقادیر زیاد استفاده شود، می‌تواند بسیار تحریک کننده باشد.

خرید کرم دور چشم رتینول لامینین

عوارض کمبود ویتامین A

کمبود ویتامین A در جوامعی که منابع غذایی محدودی از کاروتنوئیدهای ویتامین A و ویتامین آ فعال دارند، رایج است. کمبود ویتامین A می تواند عوارض جانبی جدی ایجاد کند و سلامتی را تحت تأثیر قرار دهد. ویتامین‌ها، مواد معدنی و مکمل‌ها نقش بسیار مهمی در سلامت دارند.

کمبود ویتامین A می‌تواند منجر به موارد زیر شود:

• نابینایی: طبق تحقیقات، کمبود ویتامین A مهمترین عامل نابینایی قابل پیشگیری در کودکان در سراسر جهان است.
• عفونت تحریک شده به دلیل سرخک و اسهال: کمبود ویتامین A، شدت و خطر مرگ ناشی از بیماری‌هایی مانند سرخک و اسهال را افزایش می‌دهد.
• کم خونی: کمبود ویتامین A خطر کم خونی و مرگ را در زنان باردار افزایش می‌دهد و با کاهش رشد و تکامل روی جنین تأثیر نامطلوب می‌گذارد.
• عوارض پوستی: کمبود این ویتامین، می‌تواند منجر به عوارض پوستی مانند هیپرکراتوزیس و آکنه شود.

چه کسانی نیاز به مصرف قرص ویتامین a دارند؟

برخی از گروه‌ها مانند نوزادان، افراد مبتلا به فیبروزکیستیک و زنان شیرده در کشورهای در حال توسعه بیشتر مستعد کمبود ویتامین A هستند. این افراد باید مکمل‌های حاوی ویتامین آ دریافت کنند.

طریقه مصرف ویتامین a

به طور متوسط ​​900 و 700 میلی گرم ویتامین A در روز برای مردان و زنان توصیه می‌شود. این مقدار از این ویتامین را می‌توان به راحتی از منابع طبیعی به دست آورد. اما اگر افراد به هر دلیلی نتوانند منابع غذایی حاوی آن را مصرف کنند، می‌توانند به مکمل‌ها و قرص‌های ویتامین A روی آورند. در این خصوص، سوالات زیادی برای افراد مختلف ایجاد می‌شود، از جمله اینکه چند روز باید قرص ویتامین A مصرف کنیم، چگونه  قرص 50000 ویتامین A را مصرف کنیم و بهترین زمان مصرف قرص ویتامین A چه زمانی است؟

چند روز در هفته باید قرص ویتامین A مصرف کنیم؟

برای اینکه بدانید چند روز در هفته باید قرص ویتامین A مصرف کنید، باید به دوز آن قرص توجه کنید. مکمل‌های ویتامین A زیادی در بازار وجود دارد که همگی در مقادیر و دوزهای مختلف موجود هستند.

علاوه بر این، نوع ویتامین A مورد نیاز بدن شما، به خصوص در دوران کودکی، میزان ویتامین A مورد نیاز شما را تعیین می‌کند. بنابراین برای مصرف ویتامین a با پزشک خود مشورت کنید.

نحوه استفاده از قرص ویتامین A 50000

قرص ویتامین A 50000 تقریباً بالاترین دوز این مکمل ویتامین موجود در بازار است. استفاده از این قرص بستگی به نیاز شما دارد، برای مثال افراد دارای معلولیت شدید باید بیشتر مصرف کنند. اما معمولا هر دو یا سه هفته یکبار استفاده می‌شود.

هنگام مصرف ویتامین A، بسیار مهم است که دوز مصرفی از 10000 IU یا 3000 میلی گرم تجاوز نکند؛ زیرا مصرف بیش از حد ویتامین A عوارض جدی ایجاد خواهد کرد.

عوارض مصرف قرص ویتامین a به طور افراطی

همانطور که کمبود ویتامین A می‌تواند برای سلامتی مضر باشد، مقدار زیاد آن نیز خطرناک است. مصرف خوراکی توصیه شده ویتامین A به سن، جنسیت و وضعیت باروری بستگی دارد.

مقدار مجاز توصیه شده  سازمان FDA روزانه برای ویتامین آ،  به ترتیب 900 میکروگرم و 700 میکروگرم در روز برای مردان و زنان است که می‌توانید با یک رژیم غذایی سالم این ویتامین را به بدن خود برسانید. ویتامین A یک ویتامین محلول در چربی است که در کبد ذخیره می‌شود؛ به همین دلیل، مازاد آن برای بدن بسیار مضر است.

مازاد ویتامین A در بدن‌ به عنوان هایپرویتامینوز A نیز شناخته می‌شود. در واقع مازاد این ویتامین، یک بیماری سمی محسوب می‌شود که در اثر مصرف بیش از حد ویتامین A، معمولاً 150000 میکروگرم در روز برای چندین ماه، ایجاد می‌شود. برخلاف ویتامین‌های محلول در آب (به عنوان مثال، ویتامین C، تیامین، ریبوفلاوین)، ویتامین A محلول در چربی است و بدن مقدار اضافی آن را در ادرار از دست نمی‌دهد. در عوض، در کبد تجمع می‌یابد، جایی که در نهایت می‌تواند به سم تبدیل شود.

مصرف ویتامین a بیش از حد، عوارض جانبی جدی ایجاد می‌کند و حتی در دوزهای بسیار بالا کشنده است.

عوارض حاد ویتامین A پس از یکبار مصرف بالای این ویتامین رخ می‌دهد. در حالی که عوارض مزمن، زمانی رخ می دهد که دوزهای بیش از 10 برابر مقدار توصیه شده در یک دوره زمانی طولانی مصرف شود.

شایع ترین عوارض مصرف افراطی ویتامین آ

• اختلالات بینایی
• درد مفاصل و استخوان
• بی اشتهایی
• حالت تهوع و استفراغ
• حساسیت به نور خورشید
• ریزش مو
• سردرد
• خشکی پوست
• آسیب کبدی
• زردی
• کاهش اشتها
• وحشت زیاد
• خارش پوست

در شرایط حادتر، مصرف بالای ویتامین a با علائم جدی مانند آسیب کبدی، افزایش فشار در جمجمه و حتی مرگ نیز همراه است.

همچنین سلامت مادر و جنین نیز می‌تواند تحت تأثیر نامطلوب قرار گیرد و منجر به نقایص مادرزادی شود.

اگرچه مصرف زیاد کاروتنوئیدها در رژیم غذایی با مسمومیت همراه نیست، اما مطالعات نشان داده است که مکمل‌های بتاکاروتن با افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه و بیماری قلبی در افراد سیگاری مرتبط است.

قبل از مصرف قرص ویتامین a با پزشک خود مشورت کنید، زیرا مصرف بیش از حد آن می‌تواند منجر به بروز سرطان ریه و بیماری قلبی شود.

فواید و مضرات مصرف ویتامین a در بارداری

ویتامین آ، یک ویتامین بسیار مهم در دوران بارداری است. همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، این ویتامین محلول در چربی است و در کبد ذخیره می شود. وجود این ویتامین برای رشد اندام های زیر در جنین مهم است:

• چشم‌ها
• سیستم عصبی مرکزی
• ریه‌ها
• استخوان‌های بدن
• همچنین ویتامین A نقش مهمی در مقاومت بدن در برابر بسیاری از عفونت‌ها دارد.

منابع ویتامین A در دوران بارداری

اگر ویتامین آ،در بدن مادر به اندازه کافی وجود داشته باشد، نیاز جنین به رشد اندام‌هایش را تامین می‌کند. مادران باردار می‌توانند این ویتامین را از منابع حیوانی دریافت کنند تا میزان قابل قبول ویتامین A در دوران بارداری تامین شود. به عنوان مثال، از این مواد در رژیم غذایی خود استفاده کنید:

• تخم مرغ
• جگر
• پنیر

علاوه بر این، مادران می‌توانند سطوح بالایی از ویتامین A را از میوه‌ها و سبزیجات دریافت کنند.

اثرات کمبود ویتامین آ در دوران بارداری

توجه به اثرات ویتامین a بر روی جنین بسیار مهم است. این به این دلیل است که کمبود این ویتامین می‌تواند در رشد اندام‌های در حال رشد جنین اختلال ایجاد کند. کمبود ویتامین A ممکن است باعث بروز مشکلات زیر شود:

1. اختلالات رشد مغز جنین
2. حساسیت جنین به بیماری آلزایمر در اواخر عمر
3. کاهش سیستم ایمنی بدن مادر
4. ایجاد کم خونی در مادر
5. مشکلات دید در شب به ویژه در مادران

البته این بدان معنا نیست که شما در دوران بارداری نیاز به قرص ویتامین a دارید؛ زیرا مصرف زیاد ویتامین A در دوران بارداری می‌تواند خطرات زیادی را برای جنین به همراه داشته باشد. برای جلوگیری از مشکلات جدی جنین، به زنان باردار توصیه می‌شود که در دوران بارداری مقدار قابل قبولی ویتامین A مصرف کنند.

میزان مجاز مصرف ویتامین a دربارداری

حد توصیه شده ویتامین A در دوران بارداری به سن زن باردار بستگی دارد. زنان باردار بین 19 تا 50 سال به طور متوسط ​​770 میکروگرم در روز نیاز دارند که این مقدار برای زنان باردار توصیه می‌شود. زنان 14 تا 18 ساله نیز باید 750 میکروگرم ویتامین A در روز مصرف کنند.

مقدار توصیه شده ویتامین A در دوران بارداری نباید بیش از 8000 واحد بین المللی باشد. مصرف بیش از حد ویتامین A در دوران بارداری (بیش از 10000 واحد بین المللی) می‌تواند آسیب های جبران ناپذیری به جنین به خصوص در ماه‌های اولیه بارداری وارد کند. به همین دلیل زنان باردار باید تنها به حد توصیه شده این ویتامین، در دوران بارداری توجه کنند. مصرف زیاد آن در دوران بارداری با عوارض جدی مرتبط است.

عوارض مصرف بیش از حد ویتامین a در بارداری برای جنین

اگر در دوران بارداری مقادیر زیادی ویتامین A مصرف شود، سلامت جنین به خطر می‌افتد. از جمله عواقب مصرف زیاد ویتامین A برای جنین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نقص در قلب جنین
• صدمه به ستون فقراتش
• نقص مادرزادی در چهره جنین
• مهار رشد عروق خونی جنین به دلیل تأثیر ویتامین A بر روی جنین

 

برای در امان ماندن از اثرات نامطلوب ویتامین آ در دوران بارداری، باید میزان ویتامین A مصنوعی روی بسته بندی مواد غذایی را مطالعه کنید. در صورت بارداری دوقلویی یا چند قلویی برای اینکه کمتر یا بیشتر از مقدار مجاز این ویتامین مصرف نشود، باید در مورد میزان مصرف ویتامین a خود با پزشک مشورت کنید.

خطر مصرف زیاد ویتامین A در دوران بارداری برای مادران

ویتامین A زیاد در دوران بارداری نه تنها به جنین آسیب می‌رساند، بلکه مادر باردار را نیز دچار نوعی مسمومیت بارداری به نام هایپرویتامینوز A می‌کند. عوارض مصرف زیاد قرص ویتامین a در دوران بارداری در زنانی که از این مسمومیت رنج می‌برند عبارتند از:

• حالت تهوع
• استفراغ
• سرگیجه
• سردرد شدید
• انقباضات عضلانی
• تاری دید

همچنین این زنان در هنگام مسمومیت با هایپرویتامینوز A احساس خستگی زیادی خواهند کرد، این مادران به جای افزایش وزن در دوران بارداری، دچار کاهش وزن خواهند شد.

ارتباط سقط جنین و ویتامین آ

ویتامین A اضافی در دوران بارداری می‌تواند باعث سقط جنین شود. از آنجایی که این ویتامین محلول در چربی است، ماه‌ها در بدن باقی می‌ماند. بنابراین، برای جلوگیری از سقط جنین در دوران بارداری، حداقل یک ماه قبل از بارداری مصرف قرص ویتامین a یا مشتقات آن را قطع کنید.

فواید مصرف ویتامین A برای پوست

ویتامین A به بسیاری از محصولات آرایشی مانند لوازم آرایشی، کرم های ضد آفتاب، روغن‌های ویتامین و روغن‌های ضد پیری اضافه می‌شود. همچنین می‌توان آن را به عنوان سرم و روغن یافت. برخی از مکمل‌های ویتامین A به شکل کپسول در دسترس هستند که می‌توان آن‌ها را تقسیم کرد و روی پوست استفاده کرد.

استفاده موضعی ویتامین a

ویتامین A  برای برخی بیماری‌های پوستی، با مصرف موضعی نیز مفید است. درمان آکنه و به تاخیر انداختن روند پیری پوست از جمله درمان‌های موضعی محصولات مراقبت پوستی حاوی ویتامین آ هستند.

رتینوئیدهای موضعی با نسخه و فرمولاسیون OTC در دسترس هستند و برای درمان و کنترل آکنه موثر در نظر گرفته می‌شوند. داروی رتینوئید با کاهش منافذ مسدود شده به اصلاح سلول های افتاده پوست کمک می‌کند و تولید کلاژن را تحریک می‌کند.  به همین دلیل در کاهش چین و چروک‌های پوستی موثر است. همچنین رتینوئیدها می‌توانند به صاف کردن رنگ پوست و درمان لکه‌های ناشی از  پیری زودرس کمک کنند.

رتینوئیدهای تجویزی بسیار قوی تر از نسخه های بدون نسخه هستند و ممکن است برای برخی از بیماری های پوستی موثرتر باشند.

بهتر است شما، درباره اهداف خود برای پوست خود با پزشک صحبت کنید. درست است که در برخی از موارد، رتینول بدون نسخه ممکن است برای بهبود مشکلات پوستی کافی به نظر برسد اما، در برخی موارد نیز، یک کرم دارویی ممکن است مفیدتر باشد.

سخن آخر

ویتامین A یک ویتامین محلول در چربی است که برای سیستم ایمنی بدن، سلامت چشم، تولید مثل و رشد جنین ضروری است.

با اینکه نقش ویتامین a در بدن را نمی‌توان نادیده گرفت،

مصرف ویتامین a به طور افراطی می‌تواند عوارض جانبی جدی ایجاد کند، بنابراین مهم است که میزان RDA 700-900 میکروگرم در روز برای بزرگسالان رعایت شود، اما از حد مجاز یعنی بیش از 3000 میلی گرم در روز تجاوز نکند.

استفاده از یک رژیم غذایی سالم و متعادل راهی عالی برای جمع آوری ایمن این ماده مغذی مهم در بدن شما است و شما را از قرص ویتامین a بی‌نیاز می‌کند.

 

سوالات متداول