چه ویتامین هایی برای جلوگیری از کوتاهی قد موثرند؟

در برخی از اوقات مصرف ویتامین های موثر در جلوگیری از کوتاهی قد می تواند نقش بسیار مهمی را در تحریک هورمون رشد ایفا نماید. به عبارت دیگر کوتاهی قد یک اصطلاح عمومی برای افرادی است که قد آنها در مقایسه با قامت همسالانشان به طور قابل توجهی کوتاهتر از میانگین عرفی است. کوتاهی قد تنها مختص دوران بزرگسالی نیست، بلکه این اصطلاح بیشتر برای کودکان و نوجوانان مورد استفاده قرار می گیرد.

اگر چه یک کودک می تواند به طور قابل توجهی نسبت به سایر دوستان کوتاه باشد، ولی همچنان کاملا از سلامت ذهنی و جسمی برخوردار باشد. این امر زمانی مشکل تلقی نمی شود که هر دو والدین کوتاه‌تر از حد متوسط ​​باشند؛ زیرا ژنتیک عامل اصلی تعیین کننده بلندی قد است. با این حال، در پاره ای از اوقات کوتاهی قد می تواند نشان دهنده یک مشکل پزشکی زمینه ای فرد باشد که با درمان مناسب می توانند به قد طبیعی رشد کنند.

پزشک در ابتدای کار قد شما را اندازه گیری می کند تا با تکیه به نمودار رشد بتواند میانگین قد شما و کودکتان را نسبت به همسالانتان معین کند.

رشد طبیعی قد چگونه است؟

رشد قد کودکان و نوجوانان در زمان‌های مختلف دارای تغییرات بسیار زیادی است که در دوران بلوغ این عامل به بیشترین حد خود می رسد. دوران بلوغ برای دختران معمولا بین 7 تا 13 سالگی شروع می شود و برای پسرها اغلب این دوره بین 9 تا 15 سالگی آغاز می گردد.

در این دوران تغییرات مختلفی در جسم پسران و دختران ایجاد می گردد که گردتر شدن باسن، رشد لگن خاصره، رشد سینه ها و شروع دوره قاعدگی بارزترین ویژگی بلوغ برای دختران است. بزرگتر شدن آلت تناسلی و بیضه به همراه رشد مو در نواحی شرمگاهی و زیر بغل مو  بیان کننده فرا رسیدن این دوران برای پسران می باشد. علاوه بر این در دوران بلوغ، هم پسرها و هم دخترها تحت تاثیر هورمون های رشد قرار گرفته و میزان قابل توجهی دچار جهش رشد قد خواهند شد.

ویتامین های موثر در جلوگیری از کوتاهی قد کدامند؟

بسیاری از مطالعات نشان می دهد که خوردن تنها غذاهای حاوی ویتامین های متنوع  ممکن است به رشد قد کمک نکند. از این رو، یک رژیم غذایی همراه با تمام مواد مغذی مفید مورد نیاز به طرق مختلف به شما کمک می کند تا از رشد خطی حمایت کرده و به حداکثر رساندن قد کودکتان کمک کنید.

در این میان غذاهای غنی از مواد مغذی و مصرف ویتامین های موثر در جلوگیری از کوتاهی قد ممکن است رشد و تکامل شما را تقویت کند. با این حال لطفاً توجه داشته باشید که رشد بدن شما پس از یک سن خاص متوقف می‌شود؛ بنابراین تغذیه کافی ممکن است بعد از این دوره فقط سلامتی  شما را تقویت کند و به هیچ وجه موجب افزایش قد شما نشود.

·       ویتامین D

ویتامین D مهم ترین ویتامینی است که به قوی و بلند شدن استخوان ها کمک می کند. به همین دلیل وقتی فرد ویتامین D را به میزان لازم دریافت نکند، استخوان ها و دندان هایش ضعیف می شوند. به غیر از نور خورشید که منبع اصلی ویتامین D است، می‌توانید با گنجاندن غذاهای غنی از ویتامین D در رژیم غذایی خود مانند شیر و قارچ میزان ویتامین D دریافتی خود را افزایش دهید. همچنین مصرف ویتامین D ممکن است به جذب موثر فسفر و کلسیم که برای رشد استخوان‌ها مهم هستند، کمک بسیار زیادی نماید.

کپسول ژلاتینی ویتامین دی

·       ویتامین B1

این ویتامین می تواند به طور غیرمستقیم به دستیابی به قد مطلوب کمک کند، زیرا ویتامین B1 نقش حیاتی در حمایت از رشد و تکامل قد افراد مختلف دارد. همچنین این ویتامین به بهبود روند هضم  غذا، حفظ سلامت قلب و سیستم عصبی کمک می کند.  اگر چه مصرف مکمل های دارویی حاوی ویتامین B1 ممکن است مستقیماً به افزایش قد کمک نکنند ولی می تواند سلامت جسمانی فرد ارتقا دهد.

·       ویتامین B2 (ریبوفلاوین)

ریبوفلاوین به عنوان ویتامین B2 نیز شناخته می شود که به عنوان یک ویتامین حیاتی در افزایش قد نقش بسیار موثری دارد. مصرف مکمل های دارای ویتامین B2 و غذاهای غنی از ریبوفلاوین شامل تخم مرغ، ماهی، شیر و سبزیجات با برگ سبز از رشد استخوان ها، پوست، مو و ناخن ها حمایت می کند.

·       ویتامین C (اسید اسکوربیک)

این ویتامین به نام اسید اسکوربیک نیز شناخته می شود که به تقویت استخوان ها و دندان ها و تقویت رشد آنها کمک می کند. ویتامین C یک آنتی اکسیدان غنی است که به تقویت ایمنی و جلوگیری از بیماری کمک می کند که منابع غنی آن گوجه فرنگی، سیب زمینی، مرکبات و انواع توت ها هستند.

قرص ویتامین ث او پی دی فارما

·       کلسیم

کلسیم یکی از مهم ترین مواد معدنی مورد نیاز بدن برای تقویت و بهینه سازی رشد استخوان است که مصرف منظم آن می تواند از طول عمر و استحکام استخوان های شما حمایت کند. منابع اصلی کلسیم شیر و سایر محصولات لبنی، اسفناج، محصولات سویا غنی شده و سبزی شلغم هستند. همچنین مصرف مکمل های غذایی دارای کلسیم دار همراه با فسفر نیز به تقویت رشد استخوان ها کمک نماید.

قرص کلسیم 500 جالینوس

اختلالات هورمونی منشا کوتاهی قد

کودکان و نوجوانان ممکن است به دلایل مختلفی دچار مشکلات رشد قد باشند که محرک هورمون رشد را به مخاطره بیاندازد. بسیاری از بیماری ها همچون اختلال سیستم غدد درون ریز می توانند رشد متناسب قد افراد را تحت تاثیر قرار دهند.

غدد درون ریز هورمون هایی ترشح می کنند که در سراسر بدن درون جریان خون حرکت می کنند که با منشا هیپوتالاموس (بخشی از مغز) و غده هیپوفیز وظیفه کنترل کننده رشد قد را کنترل می کنند. استروژن و تستوسترون مهمترین این هورمون ها هستند که رشد قد و عملکرد جنسی را هدایت و کنترل می نمایند.

از سوی دیگر کم کاری تیروئید می تواند باعث کندی رشد قد کودک به خصوص در دوران بلوغ شود، زیرا غده تیروئید هورمون کافی که برای حمایت از رشد طبیعی قد تولید نمی کند. در برخی از اوقات ضعیف ژنتیکی (مشکل در ژن های فرد) همچون سندرم ترنر که دختران را درگیر می نماید، می تواند یکی  از دلایل اختلال رشد افراد باشد. در سندرم ترنر به خاطر یک کروموزوم X از دست رفته یا غیرطبیعی باعث می شود تا دختران مبتلا به سندرم ترنر معمولاً کوتاه قد شوند و رشد طبیعی را پشت سر نگذارند.

علت کوتاهی قد در افراد چیست؟

3 دلیل اصلی کوتاهی قد را می توان به طور کلی تاخیر در ترشح هورمون رشد ، اختلالات ژنتیکی و بیماری های زمینه ای دانست.

·       تاخیر در ترشح هورمون رشد

برخی از کودکان دیرتر از دیگران رشد می کنند و در یک دوره سنی نسبت دوستان و همسالان کوچک تر و کوتاهتر هستند. با این حال این افراد معمولا به مرور زمان و به طور طبیعی رشد خود را ادامه می دهند و یا با مصرف ویتامین های موثر در جلوگیری از کوتاهی قد تحت نظر پزشک تلاش می کنند تا قبل از فرا رسیدن دوران بزرگسالی خود این مشکل را برطرف نمایند.

·       اختلالات ژنتیکی

اگر یکی از والدین یا هر دوی آنها قد کوتاهی داشته باشند، این احتمال وجود دارد که فرزندشان نیز کوتاه قد باشد. چنانچه هیچ دلیل پزشکی برای کوتاه قد بودن یکی از والدین وجود نداشته باشد، قد کوتاهی فرزند قطعا دلیل مشکلات جسمی یا بیماری خاصی نخواهد بود.

·       بیماری های زمینه ای

برخی از بیماری ها ممکن است باعث کوتاهی قد غیرعادی در افراد مختلف شوند که این بیماری ها به چند دسته تقسیم می شوند.

کوتولگی

بیماری دیگری که می تواند منجر به کوتاهی قد شود عارضه کوتولگی می باشد که می توان آن را یکی از موارد نسبتا محدود در کوتاهی قد افراد دانست.  وقتی فردی کوتولگی دارد، استخوان ها و غضروف ها به طور طبیعی رشد نمی کنند، به همین خاطر در بسیاری از انواع کوتولگی، دست ها و پاها کوتاه هستند و نسبت به بقیه بدن نامتناسب به نظر می رسند.

    بیماری های غدد درون ریز

وجود اختلال و مشکل در فعالیت غدد درون ریز می تواند بر تولید هورمون رشد و بلند یا کوتاهی قد تأثیر بگذارد.

  بیماری های مزمن

برخی از بیماری های مزمن نیز می توانند از طریق تأثیراتشان بر روی سلامت کلی بدن در کوتاهی قد افراد تاثیر بگذارند و تاثیر یا عملکرد هورمون رشد را کاهش دهند. مثالها عبارتند از:

• بیماری قلبی
• آسم
• بیماری التهابی روده (IBD)
• دیابت
• مشکلات کلیوی
• کم خونی داسی شکل
• آرتریت ایدیوپاتیک نوجوانان (JIA)

    بیماری های استخوانی و اسکلتی

این قبیل بیماری ها، مانند راشیتیسم یا آکندروپلازی، ممکن است از طریق تأثیراتشان بر رشد استخوان، دچار کوتاهی قد شوند.

آیا بزرگسالان می توانند قد خود را افزایش دهند؟

زمانی که فرد دوران بلوغ خود را پشت سر گذاشته در واقع صفحات رشد استخوان جدید در بدن این افراد متوقف می شوند. این صفحات با هم ترکیب می شوند و رشد فرد متوقف می گردد که  این بدان معناست که وقتی فردی به بزرگسالی می رسد، نمی تواند قد خود را افزایش دهد.

ولی با در نظر گرفتن وضعیت بدنی مناسب و قوی در کنار درگیر نگه داشتن عضلات پشت و مرکزی می توان به فرد کمک نمود تا صاف تر بایستد و قد بلندتر به نظر برسد.

آیا مصرف تستوسترون شما را قد بلندتر می کند؟

هنگامی که کودکان به سنین نوجوانی می رسند، افزایش تولید هورمون های جنسی استروژن و تستوسترون را تجربه می کنند که با جهش بلوغ همراه است. ترشح این هورمون ها در دوره بلوغ علاوه بر رشد اندام های جنسی، باعث جهش رشد عمومی بدن نیز می شود که با افزایش قد به پایان می رسد. اگر نوجوانی بلوغ دیررس را تجربه کند، ممکن است با توجه به سن خود رشد مناسبی نداشته و نسبت به همسالانش قد کوتاهتری داشته باشد.

دلایل مختلفی همچون  هیپوگنادیسم است که به خاطر کمبود مزمن سطح تستوسترون در بدن فرد است می تواند منجر به تاخیر  رشد و کوتاهی قد افراد گردد.

پزشکان متخصص در دوران بلوغ برای رفع مشکل یا اختلالات جهش رشد در حال حاضر فقط  از مکمل تستوسترون برای پیشگیری از کوتاهی قد مردان نوجوان استفاده می کنند.  از سوی دیگر ممکن است کمبود برخی از ویتامین ها و یا سوء تغذیه حاد موجب شود تا در تولید هورمون رشد مشکل ایجاد گردد و در نتیجه فرد دچار کوتاهی قد شود.

تاثیر تغذیه و ورزش در کوتاهی قد افراد

با اینکه DNA اصلی ترین عامل در تعیین قد فرد است اما عوامل محیطی همچون تغذیه و ورزش می تواند رشد قد و سلامت وی را تحت تاثیر قرار دهند. همانطور که کودکان در طی سالیان متمادی بزرگتر می شوند، به تغذیه خوب و ورزش فراوان نیاز دارند تا به بدنشان کمک کند که هورمون های مورد نیاز برای رشد را بسازد. نوجوانان در دوران بلوغ یک جهش رشد را تجربه خواهند کرد که  پس از آن رشد استخوان ها متوقف شده و دیگر بلندتر نمی شوند.

دنبال کردن رژیم غذایی سالم در کنار پیروی از سبک زندگی متناسب نه تنها می تواند سلامت بدن کودک و نوجوانان در حال بلوغ را تامین کند؛ بلکه باعث می شود تا این افراد نسبت به همسالان خود مسیر رشد خوبی را پشت سر بگذارند. برای مثال ورزش هایی همچون والیبال یا بسکتبال می تواند باعث کش آمدن استخوان های بدن شده و تولید هورمون رشد را تحریک نمایند.

با این حال اگر فردی نگران کوتاهی قدش است، باید برای ارزیابی مناسب با پزشک تماس بگیرد تا در صورت نیاز هورمون های رشدی که فرد می تواند برای افزایش قد از آنها استفاده کند. طبق شرایط پزشکی خاص دریافت کند.

چه زمانی برای کوتاهی قد باید به پزشک مراجعه کنیم؟

فقط پزشک می تواند تشخیص دهد که کوتاهی قد کودک شما دلیل پزشکی دارد یا خیر که باید بدانید این فرآیند زمان بر است. به همین دلیل بسیار مهم است که معاینات منظم با پزشک خانواده یا متخصص اطفال داشته باشید.

همچنین پزشک برای بررسی وضعیت قد و سلامت کلی فرزندتان برخی از سوالاتی را از شما می پرسد که می تواند در تعیین فرایند درمان پر اهیمت باشد.

• آیا فرزند شما به طور قابل توجهی از همکلاسی های هم سن و جنسش کوتاهتر است؟
• آیا رشد فرزندتان در برهه زمانی خاصی شروع به کاهش کرده است؟
• آیا لباس های سال گذشته هنوز به راحتی تن کودکتان می شود؟
• آیا کودک شما غالبا خسته است؟
•   آیا سابقه بیماری دارید؟
• بلوغ برای هر دو والدین از چه زمانی شروع شد؟
• تولد فرزندتان چگونه بود؟
• آیا الگوهایی در رشد کودک شما وجود دارد؟
• رژیم غذایی طبیعی فرزند شما چیست؟

کوتاهی قد چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک قد، وزن و طول اندام کودک شما را اندازه گیری می کند و  در مورد سابقه پزشکی خانواده و فرزند شما سوالاتی را می پرسد. سپس در صورت مشکوک بودن وضعیت پزشکی اقدام به تجویز برخی از آزمایشات و تست ها می کند که شامل موارد زیر است:

تهیه یک عکس اشعه ایکس از صفحات رشد از دست چپ برای بررسی اینکه آیا رشد کودک شما با سن او مطابقت دارد.

• غربالگری برای GHD
• شمارش کامل خون (CBC) برای بررسی ناهنجاری در گلبول های قرمز خون
• تجزیه و تحلیل DNA برای بررسی سندرم ترنر در دختران و سایر بیماری های ژنتیکی
• آزمایش خون برای بررسی مشکلات تیروئید ، کبد، کلیه و سایر مشکلات
• انجام اسکن و تصویربرداری مختلف  برای جستجوی تومورها

گزینه های درمان کوتاهی قد چیست؟

در وهله اول باید بدانید که درمان کوتاهی قد به علت آن بستگی دارد و در بسیاری از موارد تنها با مصرف ویتامین های موثر در جلوگیری از کوتاهی قد این مشکل را حل نمود. استفاده از قرص های مشابه هورمون تیروئید، تزریق هورمون رشد می تواند برای درمان بیماری مزمن و بهبود کوتاهی قد یا رشد استخوان موثر است.

همچنین با انجام جراحی افزایش طول اندام ممکن است در برخی موارد آکندروپلازی و هیپوکندروپلازی یک گزینه  عالی باشد. این روش مستلزم برش استخوان های پا و قرار دادن پروتز های خاص در داخل و خارج پاها است. در این حالت استخوان‌ها به‌تدریج توسط پروتز ها از هم جدا می‌شوند و بافت استخوانی جدید بین بخش‌های بریده شده رشد می‌کند.

آیا مصرف داروهای هومیوپاتی روی قد تاثیر دارد یا نه؟

با اینکه تاکنون هیچ دارویی برای درمان کوتاهی قد توسط داروسازان معرفی نشده است، اما قد یک فرد به تغذیه و سلامت کلی بدن وی بستگی دارد. در صورتیکه کودک یا نوجوان شما از برخی بیماری های زمینه ای یا کمبود ویتامین های خاص رنج می برد. مصرف داروهای هومیوپاتی می تواند در بهبود ترشح و عملکرد هورمون های رشد و ژنتیک نقش موثری داشته باشد.

این داروها مواد مغذی مورد نیاز بدن شما مانند کلسیم و ویتامین‌های A و D که در رشد استخوان‌ها موثر هستند را تامین می‌کنند. همچنین می توان با کمک دارو های هومیوپاتی ویتامین K ،منیزیم و مواد معدنی ضروری برای ساخت استخوان‌های سالم را در اختیار سلول های بدن قرار داد و بدین ترتیب رشد خطی افراد را بهینه نمود.

 

خرید ویتامین های رشد قد با قیمت مناسب
قرص کلسیم 600 و ویتامین D آلفا ویتامینز	قرص کلسیم سیترات یوروویتال
ویتامین ث و روی یوروویتال	قرص زینک گلوکونات و ویتامین ث سندروس
قطره ویتامین آ+د ویواکیدز	سافت ژل کلسیم سیترات مای نوتریشن

کلام آخر

اگر چه همه کوتاه قدها نیاز به درمان ندارند ولی کودکانی که با مسخره کردن بچه های دیگر سروکار داشته باشند باید تحت درمان کوتاهی قد قرار بگیرند. در این میان ویتامین ضروری که به بلندتر شدن قد شما کمک کند، می توانند مستقیماً بر روی رشد قد شما تاثیر بگذارند.مصرف ویتامین هایی مانند B1، B2، D، E و C به قوی تر و سالم تر شدن استخوان های شما کمک می نماید. با این حال ژنتیک عمده ترین عامل در بلندتر شدن قد شما است که  مستعد رسیدن شما به قد بلندتری هستند. در دوران نوجوانی و پس از اتمام دوران بلوغ  رشد قد بدن متوقف می گردد ولی با در اثر رفع کمبودهای تغذیه ای به ویژه ر ویتامین هایی مانندD، B1، B2، C و مواد معدنی مانند کلسیم می توان افزایش قد در دوره های بزرگسالی نیز بهبود بخشید.

سوالات متداول