مصرف داروهای استرس و توجه به سیر درمانی این عارضه در دنیای مدرن امروزی به یکی از دغدغه های عمومی تبدیل شده است. اما این عارضه همیشه یک مشکل به حساب نمی آید چرا که در صورت نبود این مکانیسم طبیعی بدن، شما هیچ گاه در شرایط مختلف امکان رویارویی با مشکلات متعدد را نخواهید داشت.
این داستان از زمانی برای ما آدم ها مشکل و اختلال محسوب می شود که این توانایی طبیعی بدن در شرایط نرمال بروز نموده و زندگی طبیعی فرد را مختل نماید. هنگامی که شما تحت تاثیر یک عامل ساده بیرونی دچار هراس و تپش قلب می شوید، از ترس فلج شده یا از یک شب بی خوابی مزمن رنج می برید باید به فکر چاره اساسی برای رفع این مشکل بگردید.
شاید با مصرف یک داروی استرس کوچک سریعا تسکین پیدا کنید و به سرعت به حال طبیعی خود برگردید. ولی در موارد حاد بهتر است از مصرف خودسرانه داروهای رایج در بازار اجتناب نموده و برای حل ریشه ای مشکلاتتان به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
بهترین دارو برای استرس و افسردگی
در دنیای مدرنیته امروزی شما می توانید انواع مختلفی از داروها را در فروشگاه ها و داروخانه ها مشاهده کنید که برای درمان اختلالات اضطرابی و استرس استفاده می شوند. در حقیقت داروها راهی آسان برای مبارزه با اضطراب و استرس به شمار می روند که سریعترین حالت اثربخشی را دارند. مصرف داروی استرس و اضطراب برای تسکین فوری علائم ظاهری طراحی شدهاند که گاه فرد نیاز دارد تا به مدت طولانی آنها را استفاده کند.
• قرص هایی که باید توسط پزشک تجویز شود
داروها همیشه دارای دو جنبه مثبت و منفی هستند. به همین خاطر مصرف خودسرانه آنها توسط بیمار غالبا دارای معایب جدی می باشد. اگر چه می توانید به داروخانه سری بزنید و یک داروی ضد استرس یا اضطراب ساده با دوز پایین را به راحتی خریداری کنید. ولی بهتر است برای کنار آمدن با اضطراب و استرس خود و کاهش اثرات این عامل در آینده با یک پزشک حاذق مشورت نمایید.
کتامین (استامین)
این دارو که غالبا به صورت اسپری بینی طراحی و فرمول نویسی می شود جزو جدیدترین شیوه های درمان دارویی استرس و اضطراب است. کتامین یک گام بزرگ و رو به جلو در درمان افسردگی های حاد و مانع خوبی برای پیشگیری خودکشی بیمار است.
فرمول و دوز متناوب کتامین یک شیوه درمانی موثر و ضد افسردگی است که در سریع حالت ممکن بیمارانی را به داروهای متداول SSRI یا SNRI پاسخ نمی دهند، اثر گذاشته و حالت های درمان را در آنان نمایان می کند.
جذب کننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)
SSRI ها با مسدود کردن فرایند بازجذب سروتونین توسط سلول های عصبی خاص در مغز علائم استرس و اضطراب را تسکین می دهند. در نتیجه با افزایش سروتونین در خون بیمار می تواند بهبود خلق و خو و مدیریت احساسات خود را مشاهده نماید.
شما می توانید رایج ترین SSRI ها در داروخانه ها را به شکل قرص های سیتالوپرام، اسیتالوپرام، فلوکستین، پاروکستین و سرترالین پیدا کنید.
جذب کننده های انتخابی بازجذب سروتونین معمولاً در مقایسه با داروهای ضدعضو سه حلقه ای عوارضی کمتری ایجاد می کنند. با این حال، عوارض جانبی خود سرانه این داروها شامل بی خوابی یا خواب آلودگی، تضعیف عملکرد جنسی و افزایش وزن است.
داروهای باز جذب سروتونین- نوراپی نفرین (SNRIs)
SNRI ها (ونلافاکسین و دولوکستین) به دلیل مکانیسم اثر دوگانه قابل توجهی که دارند موجب افزایش سطح انتقال دهنده های عصبی سروتونین و نوراپی نفرین با باز جذب آنها در سلول های مغز می شوند. بنابراین مصرف منظم و تحت مراقبت پزشک SNRI ها می تواند در بهبود مشکلات روان شناختی همچون اضطراب و استرس بسیار مفید باشد. عوارض جانبی مصرف این دارو ها شامل ناراحتی معده، بی خوابی، سردرد، افزایش وزن و افزایش جزئی فشار خون است.
• قرص هایی که نیاز به تاییدیه و تجویز نسخه ای ندارند
به یاد داشته باشید که هرگز نباید داروهای ضد استرس و ضد اضطراب را به تنهایی و به صورت خودسرانه مصرف کرد. این دارو ها به خودی خود بد نیستند اما مصرف خودسرانه آنها برای بهبود وضعیت روان می تواند عوارض جانبی را برای بیمار ایجاد نماید.
• بنزودیازپین ها
بنزودیازپین ها همچون آلپرازولام، کلازپام، دیازپام و لورازپام در تقویت آرامش و کاهش تنش عضلانی و… بسیار مهم هستند. شما می توانید مدل های مختلف این داروها را بدون نسخه از داروخانه ها تهیه نماید ولی باید توجه داشته باشید که مصرف طولانی مدت خودسرانه این دارو ها اصلا خوب نیست.
زیرا به مرور زمان به بنزودیازپین ها مقاومت نشان می دهد و برای تاثیر گذاری بیشتر باید دوز مصرفی را افزایش داد. این دسته از داروهای باید برای فرایند های درمانی کوتاه مدت به کار برده شود و به عنوان شیوه درمانی برای اختلال استرس پس از سانحه توصیه نمی گردد.
• داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای
داروهای ضد استرس سه حلقه ای همچون آمی تریپتیلین، ایمی پرامین و نورتریپتیلین جزو درمان هایی هستند که بسیاری از پزشکان در زمینه های مختلف استفاده می کنند. این داروها در درمان برخی از اختلالات اضطرابی، استرس و درمان افسردگی بیماران کاربرد دارد. اما عوارض جانبی قابل توجهی مصرف داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای از جمله افت فشار خون ارتو استاتیک، یبوست، احتباس، خشکی دهان و تاری دید در هنگام مصرف خودسرانه می تواند مشکل زا باشد.
چرا باید برای درمان استرس به پزشک مراجعه کنم؟
اگر از علائم حاد و شدید استرس یا اضطراب رنج می برید به طوری که زندگی روزمره شما را مختل می کند باید در اسرع وقت به یک پزشک متخصص مراجعه نمایید. پزشک با توجه به علائم و حالت روحی یا جسمانی شما درجه بیماری را تشخیص داده و گزینه های درمان و مدیریت اضطراب و استرس را به شما توصیه خواهد نمود.
اگر فکر می کنید به محض مراجعه به پزشک لیست بلند بالایی از داروهای ضد استرس یا ضد افسردگی دریافت خواهید کرد باید بگوییم که این تفکر کاملا اشتباه است. زیرا هر کسی که با استرس و اضطراب درگیر است در مسیر درمان قطعا نیاز به مصرف داروهای شیمیایی و گیاهی ندارد.
پزشکان و درمانگران عارضه استرس و اضطراب در ابتدای امر با تغییرات سبک زندگی مانند ورزش منظم بدنی و در راستای کاهش سطح استرس فرد گام بر می دارند. سپس با توجه به وضعیت و سابقه بیمار پزشک ممکن است درمان روانشناختی، گفتار درمانی یا رفتار درمانی را برای شما به عنوان مسیر درمانی توصیه کند.
اما چنانچه مسیرهای درمانی بیان شده موثر واقع نشد یا اضطراب و استرس شما متوسط یا حاد باشد در این صورت پزشک شیوه درمان دارویی را تجویز خواهد کرد.
قرص ضد استرس و تپش قلب
اگر به دنبال دارویی برای کاهش علائم استرس و اضطراب خود هستید در وهله اول حتما توصیه می کنیم این کار را به یک پزشک متخصص بسپارید. پزشک با توجه به وضعیت و سابقه بیماری شما داروی استرس و شیوه درمانی خاصی را از بین انواع داروهای ضد استرس و اضطراب تجویز می کند که مصرف خودسرانه آنها می تواند وابستگی های شدید را برای بیمار ایجاد نماید.
داروهای ضد افسردگی، ضد استرس و اضطراب عمدتا در چند ترکیب و فرمول نویسی دارویی دسته بندی می شوند. ویژه مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)، به طور گسترده برای درمان و پیشگیری از انواع اختلالات اضطرابی استفاده میشوند. نمونه هایی از SSRI که معمولا برای درمان اضطراب مزمن استفاده می شوند عبارتند از سیتالوپرام (سلکسا)، اسیتالوپرام (لکساپرو)، فلوکستین (پروزاک)، پاروکستین (پاکسیل) و سرترالین (زولوفت) است.
همچنین قرص ضد استرس و آرام بخش پرکاربرد که به راحتی می توان آن را از داروخانه ها تهیه کرد. داروهای ضد افسردگی دولوکستین (Cymbalta) و ونلافاکسین (Effexor) بر روی مواد شیمیایی هورمون های مغز اثر می گذارد.
مصرف آنتی هیستامین ها (مانند هیدروکسیزین) و بتا بلوکرها (مانند پروپرانولول) می توانند در موارد خفیف اضطراب و استرس موثر باشند. آنتی هیستامین ها یا بتابلوکرها معمولاً فقط در صورت نیاز برای رفع اضطراب و استرس سطحی یا بلافاصله قبل از یک رویداد اضطراب آور (مثلاً مصرف پروپرانولول کمی قبل از سخنرانی) می تواند نتایج مثبتی به دنبال داشته باشد.
قرص ضد استرس و آرام بخش
داروهایی که معمولاً برای درمان استرس و اضطراب استفاده می شوند شامل داروهای ضد افسردگی و بنزودیازپین هستند که عدم تعادل مواد شیمیایی در مغز اصلاح می کنند.
در حال حاضر انواع مختلفی از داروهای ضد افسردگی و اضطراب در بازار وجود دارد که رایج ترین انواع آن مهارکننده های انتخابی باز جذب سروتونین (SSRIs) و مهارکننده های بازجذب نورآدرنالین سروتونین (SNRIs) می باشند.
این داروها سطح برخی از مواد شیمیایی را در مغز شما افزایش می دهند که می توانند بر خلق و خوی شما تأثیر بگذارند. افرادی که داروهای ضد استرس مصرف میکنند باید این داروها را حداقل 6 تا 12 ماه تحت نظر پزشک متخصص مصرف کنند تا از عوارض جانبی داروهای شیمیایی در امان باشند.
آمی تریپتیلین، ایمی پرامین، نورتریپتیلین، آلپرازولام، کلازپام، دیازپام و لورازپام به عنوان قرص های آرام بخش شناخته می شوند. اثر آرام بخش ترکیبات موجود در این دارو ها می تواند مواد شیمیایی را در مغز و سیستم عصبی شما افزایش دهد. این دارو ها معمولاً اضطراب و استرس را کاهش داده و باعث می شوند تا پروسه خواب فرد بیمار بهبود یابد.
بهترین قرص ضد استرس گیاهی
بسته به نوع اضطراب و استرسی که با آن درگیر هستید می توانید از شیوه های درمانی غیر دارویی یا قرص ها و دمنوش های گیاهی نیز استفاده نمایید. در اغلب اوقات درمانگران به تنهایی و با کمک درمان های فیزیکی و روان شناختی اضطراب و استرس بیمار را درمان می کنند.
تغییر سبک زندگی، تنوع بخشیدن به رژیم غذایی، یوگا، آموزش تمدد اعصاب و حتی طب سوزنی می تواند نتایج قابل توجهی در درمان استرس به دنبال داشته باشد.
چنانچه ترجیح می دهید از قرص ضد استرس گیاهی برای درمان مشکلات و عارضه روانی خود استفاده نمایید؛ بهتر است طبق نظر پزشک از شکل خوارکی و کپسولی گیاهانی همچون سنبل الطیب، گل گاو زبان، زعفران و… به عنوان داروی استرس استفاده کنید.
عوارض جانبی داروی استرس و اضطراب چیست؟
درمان اضطراب و استرس با داروهای ضد افسردگی اغلب زمان زیادی می برد و در برخی موارد حتی ممکن است دارو تجویز شده تاثیر چندانی در بهبودی فرد نداشته باشد. از سوی دیگر داروهای ضد افسردگی به کار رفته برای درمان استرس می توانند در برخی افراد عوارض جانبی خاصی همچون (حالت تهوع، افزایش وزن، سردرد و سرگیجه، تشدید اضطراب یا بی قراری و…) ایجاد کند.
آنچه که از عوارض جانبی مصرف داروی استرس ممکن است تجربه نمایید بیشتر به نوع داروی ضد افسردگی که پزشک شما تجویز می نماید بستگی دارد. برخی از این عوارض جانبی ممکن است با گذشت زمان بهبود یابد و برخی دیگر ممکن است وضعیت جسمی و روحی شما را تضعیف نماید.
همچنین برخی از داروهای ضدافسردگی در صورت مصرف همزمان با برخی داروهای دیگر می توانند واکنش مضری ایجاد کنند. اگر داروی دیگری برای درمان بیماری خاصی مصرف می کنید باید این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید. به عنوان مثال قرص های خواب آور با داروهای تسکین دهنده درد تداخل دارویی دارند و مصرف همزمان آنها می تواند مشکلات خاصی را برای فرد ایجاد کند.
قرص ضد استرس بدون نسخه
درمان دارویی کاملاً به شرایط بیماری، شرایط پزشکی و سایر شرایط فردی بستگی دارد و پزشک ممکن است با توجه به این عوامل یک گزینه درمانی کوتاه مدت یا طولانی مدت تجویز نماید. با این حال همه مسیرهای درمانی علی الخصوص شیوه درمان دارویی برای نشان دادن بهترین خود به زمان و صبر نیاز دارند.
ولی حقیقت این است که در حال حاضر چیزی به نام داروی استرس در کل دنیا وجود ندارد، اما به طور کلی پزشکان برای درمان این عارضه از داروهای ضد اضطراب استفاده می کنند. از نظر فنی استرس و اضطراب متفاوت هستند، اما این دو مشکل و بیماری شباهت های زیادی و اثرات یکسانی را در بدن بیمار ایجاد می نمایند.
اگر تنها در شرایط خاص و مهم تحت استرس زیادی قرار می گیرید یا علائم استرس و اضطراب در وجود شما آنقدر قوی هم نیست؛ احتمالاً پزشک شما از داروی استرس و ضد اضطراب بسیار خفیف استفاده خواهد کرد. نورتریپتیلین، آلپرازولام بوسپیرون (Buspar) در دوزهای بسیار پایین جزو محبوب ترین داروهای استرس هستند که بدون نسخه پزشک نیز می توانید آنها را از دارو خانه تهیه کنید.
این داروها یکی از ضعیف ترین قرص های ضد استرس در بازار هستند که کمترین عوارض جانبی را برای افراد به دنبال دارد. Buspar یکی از معدود مواردی است که فقط یک ضد اضطراب است، بنابراین بعید است که باعث خستگی، تغییرات شخصیتی و غیره شود. تنها کاری که انجام می دهد کاهش اضطراب است.
کلام آخر
اگر دچار استرس و اضطراب شدیدی هستید به طوری که این مشکل توانایی شما در عملکرد و فعالیت های روزانه تان تداخل می کند، دارو ممکن است موثرترین راه برای درمان این مشکل باشد.
با این حال، بسیاری از افراد زمانی از داروی استرس و ضد اضطراب استفاده میکنند که ممکن است اثری از بهبودی را در خود مشاهده نکنند. بهترین راه استفاده از شیوه های درمانی غیر دارویی همچون ورزش، دنبال کردن استراتژیهای خودیاری و… در
کنار مصرف داروها است تا علائم را در مدت زمان کوتاهی به میزان قابل توجهی کاهش دهند.
به یاد داشته باشید که علائم ایجاد شده در وجود شما همیشه ناشی از یک بیماری روانپزشکی همچوت اضطراب و استرس نیست.
چرا که برخی از بیماری ها و مصرف دارو های به خصوص می تواند علائمی مشابه علائم اضطراب و استرس در شما ایجادکند. مشکلاتی همچون پرکاری تیروئید، مشکلات غدد درون ریز، کلسیم زیاد یا خیلی کم ، قند خون پایین و برخی مشکلات قلبی می توانند باعث احساس استرس و اضطراب شوند.
سوالات متداول
چرا دکتر از همان اول برای درمان استرس و اضطراب من از بنزودیازپین ها استفاده نمی کند؟
داروهای ضد اضطراب و استرس سنتی مانند بنزودیازپین ها عوارض جانبی بسیار زیادی برای فرد مصرف کننده به دنبال دارد. به همین خاطر این دارو فقط در موارد حاد توسط پزشک تجویز می شود بنزودیازپین ها تمایل خستگی و خطر اعتیاد بسیار قوی را در فرد بیمار ایجاد می نماید.
رایج ترین داروی استرس که کمترین عوارض جانبی را دارد؟
رایج ترین داروی استرس مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین یا SSRI ها هستند که شناخته شده ترین SSRI های موجود در بازار موجود شامل سیتالوپرام، اسیتالوپرام، فلوکستین، پاروکستین و سرترالین می باشد.
علائم و نشانه های استرس و اضطراب چیست؟
اگر اختلال اضطرابی دارید یا فکر می کنید دچار استرس بیش از اندازه هستید به طوری که این احساسات بدون هیچ دلیل خاصی ادامه پیدا می کنند باید در درجه اول به علائم اصلی استرس و اضطراب توجه کنید که شامل طیف گسترده ای از علائم زیر می باشد.
• خیلی وقت ها احساس نگرانی یا اضطراب می کنید
• داشتن مشکل در حفظ آرامش
• احساس وحشت زدگی
• اجتناب از موقعیت ها یا چیزهایی که باعث اضطراب می شود.
داروی استرس را چگونه باید مصرف کنم؟
از مصرف داروی استرس بدون نسخه پزشک اجتناب نموده و به صورت خودسرانه دوزهای داروی استرس را تنظیم نکنید. هنگام مصرف داروهای ضد استرس و اضطراب الکل ننوشید زیرا این داروها می توانند اثرات الکل را افزایش دهند.
چگونه بفهمم که دچار اختلال اضطراب فراگیر شده ام؟
اگر هیچ مقصر پزشکی دیگری را نتوان یافت و علائم با هر موقعیتی که با آن روبرو هستید نامتناسب به نظر می رسد، ممکن است تشخیص داده شود که دچار اختلال اضطراب هستید.